Tez yazım süreci başlı başına kolay olmayan ve belli ölçülerde fedakarlık isteyen bir süreçtir. Herhangi bir makaleyi ele alırken yapıldığı gibi, en önemli aşama araştırma sorusunun bulunması ve bunun okuyucuyu veya jüriyi ikna edecek şekilde ortaya konmasıdır.
Tez yazım süreci
Tezde cevaplanacak araştırma sorusunu bulmak için ilk yapılması gereken az da olsa ilgili alanın hangi noktasına odaklanması gerektiğine karar vermektir. Çünkü, bu kararı vermeden önce kişinin kafasında dolaşan fikirler, onun bir konudan diğer konuya savrulmasına neden olabilir. Konuya tam olarak olmasa da en azından genel hatlarıyla karar vermek hedefe gitmenin ilk adımıdır. Unutulmamalı ki, fırsatlar ancak buna hazır insanların elinde değerlenirler.
Önemli makaleleri okuyun
Tez yazım süreci için çalışmak istediğiniz alana karar verdikten sonra yapılması gereken ilgili alanın önemli makalelerini okumaktır. Önemli makaleden kasıt iyi bir dergide yayımlanmış ve çok sayıda referans verilmiş olmasıdır. Özellikle bulunduğu alanda etki faktörü yüksek olan dergilerde yayımlanmış makaleler zorlu bir hakemlik sürecinden geçer ve daha önce çalışılmamış bir araştırma sorusuna odaklandıkları için hem kaliteli hem de ufuk açıcı olurlar. Eğer bu dergiler dışında yayımlanan makaleler temel alınarak araştırma sorusu oluşturulmaya çalışılırsa, baz alınan makalenin kalitesine bağlı olarak ileride hem olumsuz eleştirilere maruz kalabilir hem de araştırmanın sorgulanmasına neden olabilir.
Araştırma sorusu
Araştırma sorusu ancak ilgili alana karar verdikten sonra yoğun okuma ve düşünme süreci sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu süreçte kendinizi tatmin edecek bir araştırma sorusu veya konusu bulamadıysanız, sakın stres olmayın sadece okumaya ve araştırmaya devam edin. Çünkü, genellikle yoğun çalışma sonrası elde edilmesi beklenen sonuç hiç ummadık bir anda ve yine hiç ummadık bir yerde aklınıza geliverir.
Tez yazım süreci her ne kadar zor olsa da tezi yazanın amacı argümanlarını olabildiğince basit bir şekilde ortaya koymaktır. Çünkü, bir argüman ne kadar basitse o kadar anlaşılır ve ikna edici olur. Kimse detaylarda kaybolmak istemez, özellikle de jüri!
Jüri tezi okurken şunu söyleyebilmeli:
“Bu tez beni bir şey hakkında ikna edecek. Henüz ikna olmadım ama nasıl olabileceğimi görmek istiyorum.”
Tezin Aşamaları Nelerdir
Tezde yararlanılacak birincil kaynakları analiz etmek. Saygın bir dergide yayımlanmış çalışma, araştırma sorusundan sorunun nasıl ele alındığına kadar detaylı bir şekilde incelenmelidir. Zaman kısıtlı olduğu için incelediğiniz kaynakların kalitesinden emin olmalısınız. Hatta tez yazımı sırasında, beğenilen herhangi bir çalışmanın araştırma sorusunun ele alış biçimi taklit edilebilir. Bunda herhangi bir sakınca yoktur çünkü, her inovatif fikir gibi bilimde taklitle başlar. Isaac Newton’ın da John Wallis’e atfen dediği gibi:
“Eğer ileriyi görebildiysem bunu sizin gibi devlerin omuzları üzerinde yükselerek yaptım”
Yanınızda sadece teze ilişkin notlar aldığınız bir not defteriniz olsun. Bu ilk bakışta anlamsız gelebilir ama zihnin soru ve cevaplarla yoğun olduğu dönemde aklımıza sürekli fikirler gelir, ancak bu sorular not alınmadığında çoğunlukla unutulmaktadır. Ayrıca, birden fazla yere not almak da yazarın etkinliğini azaltır ve zaman kaybına neden olabilir. Bu nedenle, tez yazım sürecinde kişi tezle ilgili her şeyi tek bir not defterine yazdığından emin olmalı.
Belli bir süre geçmesine rağmen halen yazmaya başlayamadıysanız, basitçe tezinizle alakalı aklınıza gelenleri yazmaya odaklanın. Bu faaliyet sizi hem teşvik edecek hem de yazarken size farklı kapılar açacaktır.
Tez konunuz ne kadar zor olursa olsun bunu mümkün olduğunca basite indirgemeye çalışın. Bunu yapmanın en iyi yolu tezin giriş kısmının vurucu olmasıdır. Sözel olarak iyi bir şekilde ortaya konulan tez jürinin dikkatini çeker. Tabii bu noktada “basite indirgemek” sanıldığı kadar basit olmayabilir. Çünkü, ancak konuya hakim olmuş kişiler olayları basit bir şekilde ele alabilir ve anlaşılır şekilde ifade edebilir. Bu nedenle tez yazım sürecine geçmeden önce ilgili konunun literatürüne hakim olunmalıdır. İyi bir literatür taraması yapmanız gerekir.
Sonuç olarak, tez olabildiğince basit ve spesifik olmalı, çok iddialı yani ispatı mümkün olmayan argümanlar içermemeli ve tartışılabilen bir iddia ortaya koymalıdır. Tez süreci ile ilgili makaleyi sosyal medyada paylaşmanızı rica ederiz.