Tez yazacaklara tavsiyeler talebi tez yazamıyorum, tez yazmaya nereden başlanır, tez yazmak nedir, tez yazmak ne kadar sürer diye soran öğrenciler için bu makaleyi kaleme aldık. Doğru ve geçerli tezin yazımı için aslında bir süreçtir. Bu sürecin aşamalarının doğru ve en etkin bir biçimde takip edilerek gerçekleşmesi iyi ve bilimsel geçerliliği etkin olan bir tezin formülüdür. Yani tez yazımının kolay yapılmasının tek yolu iyi bir planlamanın yapılmasından başlar.
Tez yazacaklara tavsiyeler nelerdir
Lisans ve yüksek lisans tezini ilk kez yazacak öğrenciler yazım aşamasında zorlanmaktadır. Tam olarak ne yapacağını bilmeyen öğrenciler bu yazıyı okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
Tez konusunu doğru belirlemek
Tez yazacaklara ilk tavsiyemiz konuyu doğru belirlemeleridir. Bir kere tez yazımı tez konusunun (veya sorunun) seçiminin doğru yapılması ve doğru tanımlanması ile başlar. Tez konusunun seçiminde genel ve özel kriterler mevcuttur. Genel kriterler çözülebilen, konunun güncelliği, yeni bilgi üretme kriterleridir. Öyle bir tez konusu seçmeniz gerekir ki, tez yazımı için yeterli kaynak ve konuya ilişkin yeterli kuramlar olsun. Ayni zamanda konuya ilişkin yeni bulguların da olması gerekmektedir.
Tez konusu seçimindeki özel kriterler ise sizin niteliklerinizle ilgilidir. Bir kere tez konusu alanında daha önceleri araştırma yazılarınızın olması sizin için daha avantajlıdır ve tez yazımını daha kolay yapabileceksiniz. İkincisi tezin konusuna özel ilgi ve sevginin olması da sizin çalışmaya motive edecektir. Bundan başka tez konusuna ilişkin verilerin elde ede bilme olanklarına sahip olmanız gerekmektedir.
Nitekim konuya ilişkin verileri elde etme olanaklarınızdan emin olmadığınız zaman konudan vazgeçeceksiniz. Ayrıca bazı konularda veri elde etme özel izine tabi tutulabilir. Örneğin ülkede suç nedenlerine ilişkin bir tez hazırlamaktasınız ve suçlular arasında anket uygulaması gerekiyorsa buna göre Ceza İnfaz Kurumundan izin almanız gerekecek. Yani konuya ilişkin veriler ulaşılabilir nitelikte olması gerekmektedir ve bu hususu dikkate almanız gerekir.
Araştırma amacını belirleyin
Tez yazacaklara tavsiyeler başlığında bir diğer nokta, araştırmanın amacını belirlemektir. Tez yazımında araştırma amacını belirleme, sürecin etkinliğinde önemli rol oynamaktadır. Adeta araştırmanın amaçları keşfedici, açıklayıcı veya betimleyici nitelikte bulunmaktadır. Lisans ve yüksek lisans tezleri adeta betimleyici veya açıklayıcı nitelikte olmaktadır. Açıklayıcı nitelikte araştırmalarda tez konusuna ilişkin seçilmiş değişkenler arasında neden-sonuç ilişkisi aranmaktadır.
Betimleyici açıklamalarda ise konuya ilişkin özellikler tanımlanmakta, nasıl, ne, hangi koşullarda gibi sorular yanıtlanmaktadır. Fakat benim tavsiyem açıklayıcı nitelikte tezler sizi daha çok motive etmekle beraber kuramsal çerçevenin oluşturulması, modelleme ve hipotezlerin sunulmasında kolaylık sağlayacaktır. Araştırmanın amacı açık ve net bicimde tanımladığınız zaman araştırmanın kuramsal çerçevesini, hipotezleri belirlemek ve hangi verilerin kullanılmasını daha kolay belirleme olanağına sahip olacaksınız.
Tez konusunu sınırlandırma
Dikkat edilmesi gereken en önemli husus tez konusunun kapsamının olabildiğince daha sınırlı, yani özel (spesifik) olması işinizi daha da kolaylaştıracak. Örneğin konu “Türkiyede İşsizlik Nedenleri” çok daha genel nitelikte olduğu için çok karmaşık ve kapsamlı bir araştırma olduğu için daha çok veri seti kullanmak zorunda kalırsınız. Sonuçta işsizlik nedenlerinin hepsi araştırılacak, fakat bu araştırma çok yüzeysel ve kaliteli olmayacak. Fakat konu “Türkiyede işsizliği etkileyen sosyo-demografik etmenler” olduğu zaman kullanacığınız veriler daha açık ve net olarak gözükecek ve sizin işinzi kolaylaştıracak. Nitekim bu araştırmada kullanacağınız veri setleri daha sınırlıdır.
Araştırmanın yöntemlerini belirleyin
Tezin amacı belirlendikten sonra araştırmanın yöntemlerini belirlemeniz gerekir. Araştırma yöntemi tez konusuna ilişkin hangi kuramları, hipotezleri ve verileri kullanacağınızı belirtecek. Araştırma yöntemlerine geçmeden önce literatür taraması yapmanız gerekmektedir. Literatür taraması size teze ilişkin konuların nasıl yapılandırılması, temel teoriler, konuya ilişkin temel noktalar ve tartışılacak yaklaşımlar, tez konusuna ilişkin güncel sorunlar alanında ipucu verecektir. Literatür taramasını internet ortamında yaparken tek bir arama motoründen değil, bir kaç arama motoründen kullanmanız gerekmektedir.
Kuramsal çerçeve
Tez yazımında kuramsal çerçevenin etkin kurulması işinizi kolaylaştıracak. İlk önce konuya ilişkin temel teorilere hakim olmanız gerekmektedir. Temel teorilere dayanarak genel hükümlerden özel çıkarımlarla hipotezleri elde etmeniz gerekir. Hipotezler belli değilse sizin hangi verileri kullanacağınız da belli olmaz. Yani ilk önce hipotezleri belirleyeceksiniz, daha sonra ise hipotezleri sınayabilecek veri setlerini belirleyeceksiniz. Verileri belirledikten sonra verilerin elde edilmesinde hangi yöntemleri kullanacağınız da belirlenecek. Verilerin elde edilmesi ile beraber veri analizini nasıl yapılması ve yorumlanması da hipotezlere bağlı olarak belirlenir. Ayrıca tezin kuramsal çerçevesi belirlenirken kullanacağınız terimler ve onların sınırları açık ve net bir biçimde tanımlanması gerekir.
Örneğin tez konumuzun “Aile içi şiddet olaylarında ekonomik durumun rolü” olduğunu varsayalım. Burada terimleri açık şekilde tanımlamamız gerekir. Yani aile içi şiddet hangi eylemleri ve durumları kapsamaktadır. Nitekim insanların sosyo-ekonomik düzeyine bağlı olarak aile içi şiddet anlayışı farklı algılanabilir. Birileri için ailede kadının çalışmasına aile reisi tarafından izin verilmemesi aile içi şiddet kimi algılanabilir, ama diğeri için bu böyle olmayabilir. Ayrıca ekonomik durum dendiğinde neleri dikkate almamız gerekir. Tez yazacaklara tavsiyeler yazısını okumaya devam edin.
Tezimizde ekonomik durumu ölçecek göstergeler neler olacağını kuramsal çerçevede belirtmemiz gerekir. Terimlerin sınırlarının açık ve net bir biçimde tanımlanması teze konusu olacak ana kitlenin sınırlarının da açık şekilde belirlenmesi işinizi kolaylaştıracak. Ana kitle doğru tanımlandığı zaman tezin konusu örneklem ve onun yöntemi daha kolay belirlenecek.
Tez yazacaklara tavsiyeler yazısını okuyup tez nasıl yazılır sorusuna cevabı kolayca verebilirsiniz. Yukarıdaki açıklamalara uygun olarak lisans ve yüksek lisans eğitimi yapan öğrencilerin tez yazarken nicel araştırmaları tercih etmesi daha uygundur. Nicel araştırmalar nitel araştırmalardan daha kolaydır. Ayrıca çoğu ülkelerde üniversiteler lisans ve yüksek lisans öğrencilerine nitel araştırma gerektiren konular önermemektedir. Bu onların akademik alanda hala yeterli kapasitesi bulunmaması ile gerekçelendirilir.